Thursday, October 30, 2025
360 Degree Management : New Book
My New Book
Launch....
360 Degree
Management
The Core
Fundas for Mastering People, Purpose and Process in Every Direction
This book is a
compendium of practical Mantras or techniques essential for Any Manager or any
Executive Officers to effectively handle responsibilities in any Institution.
It offers a 360-degree approach to managing key stakeholders—field and office
staff, higher officials, board members, beneficiaries, media, and public
representatives—crucial to achieving organizational goals.
Book also
includes an innovative Ten Directional Vastu of stackholders to give a managing
vision for managers.
Rooted in my
40 years of experience in the public sector, these techniques are drawn from
real-life practice and personal insights. Each Mantra reflects a core funda of
effective management and is applicable across sectors. This book is highly
useful for heads of offices—such as Sub Divisional Officers, Executive
Engineers, District and Divisional Officers, Deputy and Joint Directors,
Superintending Engineers, Directors, and Managing Directors—and aims to carve a
place in the field of practical, experience-based management.
Book is
available at ...
Thursday, April 3, 2025
'рд▓рдХ्рд╖्рдп рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рд╕ूрдд्рд░'
рд╢्рд░ी рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдоाрддा рд╕ीрддा рдХी рдЦोрдЬ рдпाрдд्рд░ा рдХे рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рд╕ंрдЧों рдХे рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдкрд░рдЖрдзाрд░िрдд 108 рд╕ूрдд्рд░ों рд╕े рдпुрдХ्рдд рдоेрд░ी рдПрдХ рдФрд░ рдкुрд╕्рддрдХ 'рд▓рдХ्рд╖्рдп рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рд╕ूрдд्рд░' рдпрд╣ рднी рдкोрдеी рдкрдм्рд▓िрдХेрд╢рди рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдИ рд╣ै
рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдЬाрдиे рдоाрдиे рд╕рдоीрдХ्рд╖рдХ рд╢्рд░ी рд╢िрд╡ рдХुрдоाрд░ рд╢рд░्рдоा рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЧрдИ рд╣ै рдЙрдирдХे рд╢рдм्рджों рдоें ..........
рдоाрдирд╕ рдХे рдк्рд░рд╕ंрдЧों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдЬीрд╡рдиोрдкрдпोрдЧी рдк्рд░рдмंрдзрди рдХा рдЦाрдХा рд╣ै рдкुрд╕्рддрдХ : 'рд▓рдХ्рд╖्рдп рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рд╕ूрдд्рд░'
рд╢्рд░ी рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдоाрддा рд╕ीрддा рдХी рдЦोрдЬ рдпाрдд्рд░ा рдХे рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рд╕ंрдЧों рдХे рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдкрд░рдЖрдзाрд░िрдд 108 рд╕ूрдд्рд░ों рд╕े рдпुрдХ्рдд рдЕрд╡рдзेрд╢ рдХुрдоाрд░ рдиेрдоा рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдкुрд╕्рддрдХ 'рд▓рдХ्рд╖्рдп рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рд╕ूрдд्рд░' рд╣рдоें рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдк्рд░рдмंрдзрди рдХे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдкрдХ्рд╖ рдХा рдЬ्рдЮाрди рдХрд░ाрддी рд╣ै। рд╡рд░्рд╖ 2025 рдХे рдЖрд░ंрдн рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдоें рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЬीрд╡рдиोрдкрдпोрдЧी рд╕ूрдд्рд░ों рдХो рд╕рд░рд▓ рд╢ैрд▓ी рдоें рд╕рдордЭाрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдпрдеा рдЬ्рдЮाрди рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕рдоाрдЬ рдХрд▓्рдпाрдг рд╣ेрддु рдХрд░ें,рд╕рдж्рд╡िрдЪाрд░ рд▓рдХ्рд╖्рдп рдк्рд░ाрдк्рддि рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рдФрд░ рдЕрднिрдоाрди рдмाрдзрдХ рд╣ै,рдоिрдд्рд░ рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХे рдоूрд▓ рднाрд╡ рдХो рд╕рдордЭрдиा рдЬीрд╡рди рдХो рд╕ुрдЧрдо рдХрд░рддा рд╣ै,рдЕрд╡рд╕рд░ рдХो рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░ рдЙрд╕рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиा рд╣ी рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рд╣ै,рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдЪ्рдЫी рдпोрдЬрдиाрдПं рдмрдиाрдиा, рдХाрд░्рдпों рдХी рд╕рдордп рд╕ीрдоा рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдЖрджि।рдХрддिрдкрдп рдк्рд░рд╕ंрдЧ-рд╕ूрдд्рд░ рджृрд╖्рдЯрд╡्рдп рд╣ैं।
рдПрд╣ि рд╡िрдзि рд╕рдХрд▓ рдХрдеा рд╕рдоुрдЭाрдИ।рд▓िрдП рджुрдФ рдЬрди рдкीрдаि рдЪрдв़ाрдИ।।
рд╕ुрдЧ्рд░ीрд╡ рдЬी рдХे рдЖрджेрд╢ рдкрд░ рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдмिрдк्рд░ рд╡ेрд╢ рдзाрд░рдг рдХрд░ рд╢्рд░ी рд░ाрдо рд▓рдХ्рд╖्рдордг рдЬी рд╕े рдоिрд▓े। рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рд▓ेрдиे рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рд╕ुрдЧ्рд░ीрд╡ рдЬी рд╕े рдЙрдирдХी рдоिрдд्рд░рддा рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдкрд░्рд╡рдд рдкрд░ рд▓े рдЬाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиी рдкीрда рдкрд░ рдЪрдв़ा рд▓िрдпा। рдЙрдирдХे рдЗрд╕ рдХाрд░्рдп рд╕े рд╕ुрдЧ्рд░ीрд╡ рдХो рднी рдиीрдЪे рдЙрддрд░рдХрд░ рдирд╣ीं рдЖрдиा рдкрдб़ा рдФрд░ । рд╢्рд░ी рд░ाрдо рд▓рдХ्рд╖्рдордг рдЬी рдХो рднी рд╕рдо्рдоाрдирдкूрд░्рд╡рдХ рдкрд░्рд╡рдд рдкрд░ рдЕрд╡рддрд░िрдд рдХрд░ा рджिрдпा। рдЕंрдЬрдиी рд▓ाрд▓ рдж्рд╡ाрд░ा рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЙрднрдп рдкрдХ्рд╖ рдХी рдорд░्рдпाрджा рд░рдЦрдХрд░ рд╕ेрд╡рдХ рдзрд░्рдо рдХा рдиिрд░्рд╡рд╣рди рдХिрдпा। рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХी рдорд░्рдпाрджा рднी рд░рдХ्рд╖िрдд рд╣ुрдИ। рдХिрд╕ी рдХो рдкीрда рдкрд░ рдмिрдаाрдХрд░ рд▓े рдЬाрдиा рджोрдиों рдкрдХ्рд╖ों рдоें рдкрд░рд╕्рдкрд░ рднрд░ोрд╕े рдПрд╡ं рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рджृрдв़рддा рдХा рдкрд░िрдЪाрдпрдХ рд╣ै। рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ी рд░ाрдо рдХो рдкीрда рдкрд░ рдмिрдаाрдХрд░ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ो рдЧрдП। рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдкрд░ рднрд░ोрд╕ा рдХрд░рдиे рдкрд░ рджोрдиों рдкрдХ्рд╖ों рдХी рдЪिрди्рддा рдоिрдЯ рдЬाрддी рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдкीрда рдкрд░ рдмिрдаाрдпा рдХी рдЬिрд╕ рднрдЧрд╡ाрди рд╕्рд╡рдпं рд╣ी рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХो рдкрдХрдб़ рд▓ें рдЕрд░्рдеाрдд рдордиुрд╖्рдп рдХो рднрдЧрд╡ाрди рдХो рдкрдХрдб़рдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдирд╣ीं рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП рдХेрд╡рд▓ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд░ूрдкी рд╣рдиुрдоाрди рдХा рд╕рд╣ाрд░ा рд▓ेрдиा рдЪाрд╣िрдП рднрдЧрд╡ाрди рдХे рдк्рд░рддि рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЖрдиे рдкрд░ рднрдЧрд╡ाрди рд╕्рд╡рдпं рдордиुрд╖्рдп рдХो рдкрдХрдб़ рд▓ेрддे рд╣ैं।
рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЖрд╢рдп рдпрд╣ рднी рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╣ृрджрдп рдзрд░्рдо рдХा рдкрд░िрдЪाрдпрдХ рд╣ै рдФрд░ рдкीрда рдзрд░्рдо рдХी। рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХे рд╣ृрджрдп рдоें рддो рд░ाрдо рдкрд╣рд▓े рд╕े рд╣ी рдеे рдкрд░ рдкीрда рдкрд░ рдирд╣ीं рдеे рдЗрд╕рд▓िрдП рд░ाрдо рдХो рдкीрда рдкрд░ рдмिрдаाрдпा рдЬिрд╕рд╕े рдЖрдЧे рдкीрдЫे рджोрдиों рдЬрдЧрд╣ рд░ाрдо рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ो рдЧрдП। рдпрд╣ рд╣рдиुрдоाрди рдЬी рдХी рд╕рдордЧ्рд░рддा рдХा рдкрд░िрдЪाрдпрдХ рд╣ै । рдЗрд╕ рд╕ूрдд्рд░ рдХो рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рднी рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдЬीрд╡рди рдоें рд╣рдоें рдЬो рдЬ्рдЮाрди рдоिрд▓ा рд╣ै рд╡рд╣ рд╣рдоाрд░े рд╣ृрджрдп рдпा рдорди рдоें рддो рд╣ै рдХिंрддु рдЙрд╕े рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╣िрдд рдоें рдЙрдкрдпोрдЧ рдирд╣ीं рдХिрдпा,рдРрд╕ा рдЬ्рдЮाрди рдЕрд░्рдерд╣ीрди рд╣ै рдЕрддः рдЬ्рдЮाрди рдХी рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рддрднी рд╣ै рдЬрдм рд╡рд╣ рдХिрд╕ी рд▓ोрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рдХाрдо рдоें рдЖрдП рд╕рдоाрдЬ рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ो। рдЬ्рдЮाрдиाрд░्рдЬрди рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЙрднрдпрдоुрдЦी рд╣ै рдЕрд░्рдеाрдд рдЕंрддрд░्рдоुрдЦी рдФрд░ рдмрд╣िрд░्рдоुрдЦी।рдЕрддрдПрд╡ рдЕрд░्рдЬिрдд рдЬ्рдЮाрди рдХा рд▓ोрдХ рд╣िрдд рдоें рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╣ी рдЬ्рдЮाрди рдХी рдкूрд░्рдгрддा рд╣ै। рдЙрдХ्рдд рдк्рд░рд╕ंрдЧ рд╕рдлрд▓рддा рдХे рдЕрдиेрдХ рд╕ूрдд्рд░ рд╕рдоेрдЯे рд╣ुрдП рд╣ैं рдпрдеा рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╕рдо्рдордд рд╕ुрд╕ंрдЧрдд рдиिрдпрдоों рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рдиा ,рд╡рд░िрд╖्рдаों рдХी рдорд░्рдпाрджा рдХा рдз्рдпाрди рд░рдЦрдиा рдЙрди рдкрд░ рднрд░ोрд╕ा рд░рдЦрдиा рдФрд░ рдЙрди рдкрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░ рдиिрд╢्рдЪिंрдд рд░рд╣рдиा, рдЬ्рдЮाрди рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕рдоाрдЬ рдХрд▓्рдпाрдг рдоें рдХрд░рдиा рдиिрд╕ंрджेрд╣ рд╕рдлрд▓рддा рджिрд▓ाрддा рд╣ै।рдЕрд╣ंрдХाрд░ рд▓рдХ्рд╖्рдп рдк्рд░ाрдк्рддि рдоें рдмाрдзрдХ рд╣ोрддा рд╣ै рд╡ाрдирд░рд░ाрдЬ рдмाрд▓ि рдХा рдЕрднिрдоाрди рдЙрди्рд╣ें рд▓े рдбूрдмा।(рдЕрд╕ рдХрд╣ि рдЪрд▓ा рдорд╣ा рдЕрднिрдоाрдиी।рддृрдг рд╕рдоाрди рд╕ुрдЧ्рд░ीрд╡рд╣िं рдЬाрдиी ।। рдоूрдв рддोрд╣ि рдЕрддिрд╕рдпрдЕрднिрдоाрдиा। рдиाрд░ि рд╕िрдЦाрд╡рди рдХрд░рд╕ि рди рдХाрдиा।।)
рдХाрд░्рдп рдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХे рд▓िрдП рд╕ुрд╡िрдЪाрд░िрдд рдпोрдЬрдиाрдПं рдмрдиाрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।рд╕ीрддा рдЬी рдХी рдЦोрдЬ рдоें рд╕ुрдЧ्рд░ीрд╡ рдиे рд╡рдирдЪрд░ों рдХे рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рджрд▓ рдмрдиाрдХрд░ рд╡िрднिрди्рди рджिрд╢ाрдУं рдоें рднेрдЬे рдеे рддрдеा рд╕рднी рдХो 15 рджिрд╡рд╕ рдХा рд╕рдордп рджिрдпा рдеा। (рдЕрдм рдоाрд░ुрдд рд╕ुрдд рджूрдд рд╕рдоूрд╣ा।рдкрдЯрд╡рд╣ु рдЬंрд╣ рддंрд╣ рд╡ाрдирд░ рдЬूрд╣ा।।рдХрд╣рд╣ु рдкाрдЦ рдоें рдЖрд╡ рди рдЬोрдИ।рдоोрд░े рдХрд░ рддाрдХрд░ рдмрдз рд╣ोрдИ।।)
рд╢्рд░ी рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХी рдк्рд░рд╕ंрдЧों рдХा рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЕрд░्рдеों рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЬीрд╡рди рдоें рд▓рдХ्рд╖्рдп рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे 108 рд╕ूрдд्рд░ों рдХो рдкिрд░ोрдП рд╣ुрдП рд╕рд░्рд╡ोрдкрдпोрдЧी 144 рдкृрд╖्рдаों рдХी рдкुрд╕्рддрдХ рдХो рдиिрд╕ंрджेрд╣ рд╕ूрдд्рд░рдоाрд▓ा рд╣ी рдирд╣ीं рдЕрдкिрддु рд╕ूрдд्рд░рд╢ाрд▓ा рдХрд╣рдиा рд╕рдоीрдЪीрди рд╣ोрдЧा।
Friday, May 10, 2024
рдк्рд░рдмंрдзрди рдХे рдоंрдд्рд░
рдоेрд░ी рдкुрд╕्рддрдХ рдк्рд░рдмंрдзрди рдХे рдоंрдд्рд░ рдХा рд╡िрдоोрдЪрди 9 рдордИ 24 рдХो рдЕрд╢ोрдХ рд▓ेрдХ рд╡्рдпू рд╣ोрдЯрд▓ рдоें рдкूрд░्рд╡ рдоुрдЦ्рдп рд╕рдЪिрд╡ рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢ рд╢्рд░ी рдЖрд░ рдкрд░рд╢ुрд░ाрдо рдЬी рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा । рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдоें рд╡िрднिрди्рди рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдХे рд╕ंрдЪाрд▓рдХ рдПрд╡ं рдкूрд░्рд╡ рд╕ंрдЪाрд▓рдХ рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ुрдП । рд╕рднी рдиे рдкुрд╕्рддрдХ рдХी рд╡िрд╖рдпрд╡рд╕्рддु рдХी рд╕рд░ाрд╣рдиा рдХी । рдкूрд░्рд╡ рдоुрдЦ्рдп рд╕рдЪिрд╡ рд╢्рд░ी рдЖрд░ рдкрд░рд╢ुрд░ाрдо рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рдкुрд╕्рддрдХ рдХो рдк्рд░рдмंрдзрди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдПрдХ рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдоैрди्рдпुрдЕрд▓ рдХी рд╕ंрдЬ्рдЮा рджी рдЧрдИ । рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рдЙрджрдмोрдзрди рдХे рджौрд░ाрди рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рд╡िрднिрди्рди рдоंрдд्рд░ों (рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрджों) рдХो рдХ्рд░рдоांрдХ рдХे рд╕ाрде рдкреЭрдХрд░ рднी рд╕ुрдиाрдпा рдУрд░ рдХрд╣ा рдХि рдкुрд╕्рддрдХ рдХो рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рдЧрд╣рд░ाрдИ рддрдХ рдЪिंрддрди рдХрд░ рд▓िрдЦा рдЧрдпा рд╣ै рдЗрд╕рдоें рдк्рд░рдмंрдзрди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рдмाрд░ीрдХिрдпों рдХा рд╡рд░्рдгрди рдЙрджाрд╣рд░рдгों рдХे рд╕ाрде рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै ।
Wednesday, April 24, 2024
рдЕрдирдоोрд▓ рдоिрдЯ्рдЯी рдЕрдирдоोрд▓ рдкाрдиी
рдоेрд░ी рдПрдХ рдкूрд░्рд╡ рдкुрд╕्рддрдХ рдЕрдирдоोрд▓ рдоिрдЯ्рдЯी рдЕрдирдоोрд▓ рдкाрдиी рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдЬो рд╡िрднिрди्рди рджैрдиिрдХ рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдИ рд╣ै рдЖрдк рд╕рднी рдХे рд╕ाрде рд╢ेрдпрд░ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ूँ ,рдпрд╣ рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рджैрдиिрдХ рджेрд╢рдмंрдзु рднोрдкाрд▓ рдоें 24 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 2024 рддрдеा рд╕्рд╡рджेрд╢ рдХे рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рд╕рдк्рддрдХ рдоें 21 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 2024 рдХो рдПрд╡ं рдХृрд╖рдХ рдЬрдЧрдд рдоें 29 рдЕрдк्рд░ैрд▓ рдХो рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдИ рд╣ै рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдоें рд╕рдорд╕्рдд рдХृрд╖ि рддрдХрдиीрдХों рдХो рджोрд╣े рдПрд╡ं рдЪौрдкाрдЗрдпों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै




